Zaproszenie i siedem opowieści o podróży

Moi drodzy czytelnicy, zapraszam Was serdecznie na drugie spotkanie z cyklu Świat Wikingów.
Szczegóły na niniejszym plakacie: 

Gwarantuję, że będzie interesująco, a i dyskusji na pewno nie zabraknie :)

A ja pozwolę sobie na tym blogu zahaczyć o tematykę pierwszego z naszych spotkań. Opisywaliśmy ziemie i morza, zastanawialiśmy się, którędy biegły ślady kupców, wojowników i osadników z wczesnośredniowiecznej Skandynawii. Bardzo wymownym dowodem obecności skandynawskiej w różnych rejonach świata są kamienie runiczne z rozmaitymi nazwami geograficznymi.
Oto kilka z nich:

Szwecja, Södermanland, Turinge 

Źródło zdjęcia: http://dooku.miun.se/ake.johansson/turinge.htm

Kætil i Bjorn wznieśli ten kamień ku pamięci swego ojca Thorstæina, Anund dla swego brata, gospodarze (huskarlar) dla uczczenia pamięci równego sobie, Kætiløy dla swego pana.

Bracia ci byli najlepszymi z ludzi, zarówno w domu jak i poza domem w czynnej służbie.

Poległ w bitwie, na wschodzie, na Rusi

Przywódca straży, najlepszy z ludzi.

Szwecja, Södermanland, Grinda

Źródło zdjęcia: http://runes.verbix.com/vikingage/Sodermanland.html

Gudrun wzniosła ten kamień dla Hedina, który był siostrzeńcem Sveina.
Był pomiędzy Grekami. Złoto dzielił.
Chryste, wspomóż jego duszę. Chrystusa umiłował.


Szwecja, Uppland, Veda (niedaleko gospodarstwa)
 

Źródło zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:U_209,_Veda.JPG

Thorstæin wzniósł ten kamień dla swego syna Ærinmunda. Kupił on tę posiadłość i zarobił pieniądze na wschodzie, w Gardar.


Szwecja, Uppland, Broby

Źródło zdjęcia: http://www.bussmicke.se/Runor/Bilder/Uppland/U_100/U_135_Broby_bro/slides/U_135_Runsten_Broby_bro_070719b.html

Æstrid wzniosła ten kamień na pamiątkę swego męża Øysteina, który odwiedził Jerozolimę i umarł pomiędzy Grekami.


Szwecja, Uppland, Väsby

Źródło zdjęcia: http://en.wikipedia.org/wiki/File:U_194,_V%C3%A4sby.JPG

Ali wzniósł ten kamień ku swej własnej chwale. Zabrał Knuta danegeld w Anglii. Boże, wspomóż jego duszę.


Szwecja, Södermanland, Gripsholm

Źródło zdjęcia: http://sv.metapedia.org/w/Runsten_S%C3%B6179_vid_Gripsholms_slott

Tola ustanowił ten kamień ku pamięci swego syna Haralda, brata Yngwara.
Jak mężczyźni poszli daleko, aby szukać złota,
I na wschodzie nakarmili orły.
Zginęli na południu, w Serkland.

(Serkland – ląd ciemnoskórych ludzi, przypuszczalnie kalifat arabski).



Dania, Valleberga, Skåne

Źródło zdjęcia: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Vallebergastenen_lund_2006.jpg

Svein i Thorgot wznieśli ten pomnik na pamiątkę Maniego i Sveniego.
Boże, wspomóż ich duszę. Spoczywają w Londynie.

 

Siedem kamieni, siedem wzmianek o podróżach, często bardzo dalekich. Napisy na kamieniach runicznych są zwięzłe. Ich autorzy przekazują najważniejsze informacje: jak się nazywał i kim był zmarły, gdzie zmarł i w jakich okolicznościach. Wśród danych o pierwszorzędnym znaczeniu pojawia się informacja o odwiedzonych krainach. Dlaczego?
Czasem, jak podaje R.I. Page w swej książce o piśmie runicznym, miało to znaczenie praktyczne. Napis na kamieniu jednoznacznie obwieszczał światu, że dana osoba nie żyje - co było ważne, gdy śmierć nastąpiła daleko od domu.
Wydaje się jednak, że nie jest to jedyna przyczyna. Słowa wyryte na kamieniach runicznych opisują ważne, istotne czyny z życia upamiętnionego: wygrane bitwy, akty hojności i męstwa. Wydaje się więc, że dalekie podróże także zaliczają się do tych kategorii. Z powściągliwych napisów przebija duma z bliskich, którzy zawędrowali niemal na krańce świata. Ba, oni często z tych krańców wracali przywożąc złoto - a jeśli zginęli, to zginęli jak mężczyźni, w bitwie.
W jakiej glorii musieli zatem chodzić szczęśliwi podróżnicy! A jakie opowieści musieli snuć wieczorami przy ogniskach...
Mam ochotę podążyć jeszcze szlakiem skandynawskich wędrowców. Zostawili po sobie mnóstwo śladów: i w literackich wizjach sag, i w rzeczywistości. Jeśli trafię na ciekawe opowieści, na pewno się nimi podzielę - szarą, zimną jesienią najlepiej wszak siedzieć w zaciszu domu i słuchać barwnych historii.

Teksty z kamieni runicznych na podstawie:
R. I. Page, Chronicles of the Vikings, London 2007
R.I. Page, Pismo runiczne, tł. Joanna Strzelczyk, Warszawa 1998